مناطق مالچ پاشی شده تنوع زیستی قابل توجهی ایجاد کرده است

به گزارش زیست آنلاین، «فرهاد سرداری»، مدیرکل دفتر امور بیابان سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری، روز جمعه گفت: ایران با اقدامات موثر خود در امر مالچ پاشی و بیابان زدایی، توانسته یکی از پنج کشور نخست جهان در امر تثبیت ماسه های روان باشد.، این امر سبب شده تا از تجربیات مفید ایران برای برخی کشورهایی مانند اردن و تعدادی از کشورهای آفریقایی استفاده شود.
وی افزود: برای کنترل فرسایش بادی به ویژه تثبیت ماسه های روان، فعالیت های گسترده ای در زمینه بیولوژیک مانند نهال‌کاری، بذرکاری، بذرپاشی و اقدامات فیزیکی و شیمیایی مانند مالچپاشی انجام شده است.

بیش از دو میلیون هکتار جنگل دست کاشت در مناطق بیابانی کشـور شده استوی تصریح کرد: در حدود نیم قرنی که از آغاز این فعالیت ها در ایران می گذرد، اقدامات اجرایی مقابله با بیابان زایی سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور منجر به ایجاد بیش از دو میلیون هکتار جنگل دست کاشت در مناطق بیابانی کشـور شده است.
مدیرکل دفتر امور بیابان سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری اضافه کرد: مالچ پاشی از جمله اقدامات مهمی است که از پنج دهه پیش در زمینه کنترل فرسایش بادی و تثبیت ماسه های روان در کشور صورت گرفته است، البته این اقدام زمانی در دستور کار قرار خواهد گرفت که امکان اجرای سایر عملیات اصلاحی و احیایی به تنهایی میسر نبوده و امکان استقرار پوشش گیاهی به دلیل شدت فرسایش بادی فراهم نباشد.

بیشتر بخوانید: درخواست نقشه جدید از نقاطی که نباید عملیات مالچ‌پاشی انجام شود مالچ پاشی خوب یا بد

جلوگیری از بروز خسارات های جبران ناپذیروی گفت: مالچ پاشی در اراضی در حال فرسایش بادی شدید، حفاظت و ممانعت از ورود ماسه و حفاظت از جاده ها، راه آهن، فرودگاهها، مراتع، قنوات، تاسیسات نظامی، روستاها و شهرهایی که مورد هجوم ماسه های روان هستند، انجام می شود و بسیار موثر است؛ بکارگیری از این روش از بروز خسارات های جبران ناپذیر جلوگیری می کند.
به گفته وی، براساس مطالعات انجام شده، مساحت مناطق تحت تاثیر و کانون های بحرانی فرسایش بادی کشور بیش از ۳۰ میلیون هکتار است که وسعت کانون های بحرانی فرسایش بادی بیش از ۹ میلیون هکتار برآورد شده و بیش از ۳۰ درصد از این سطح، کانون بحرانی درجه یک است.
سرداری یادآور شد: آخرین تحقیقات صورت گرفته از سوی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور نشان می دهد که مساحت ماسه زارهای کشور بالغ بر ۴ میلیون و ۷۶۳ هزار و ۱۹۶ هکتار و مساحت مناطق مورد پاشش مالچ کشور ۲۵۶ هزارو ۸۱۴ هکتار است که حدود ۳ درصد از مساحت کانونهای بحرانی فرسایش بادی کشور و ۴.۵ درصد از مساحت ماسه زارهای کشور را به خود اختصاص داده است.

بیشتر خوانید: مالچ پاشی عامل مرگ گیاهان و جانوران یا نجات بخش طبیعت

ایجاد جنگل دست کاشت مناطق بیابانی پس از مالچ پاشیوی ادامه داد: قریب به اتفاق مناطق مالچ پاشی شده اکنون به جنگل دست کاشت مناطق بیابانی تبدیل شده و از تنوع زیستی قابل توجهی برخوردار است.
مدیرکل دفتر امور بیابان سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری یادآور شد: ایجاد جنگل دست کاشت مناطق بیابانی پس از مالچ پاشی در منطقه غرب کرخه، خوزستان از دیگر اقدامات است که با توجه به شدت خسارت های وارده به مناطق زیستی و اقتصادی که بخشی از آن ناشی از وقوع خشکسالی های متوالی و تحلیل پوشش گیاهی مناطق است.
وی افزود: در دو سال اخیر با پیش بینی های انجام شده، امکان اجرای پروژه مالچ پاشی پس از قریب یک دهه وقفه اجرای پروژه، در دستور کار سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور واقع و مجموعه اقدامات تا پایان سال جاری منجر به اجرای ۳۳ هزار هکتار مالچ پاشی توام با نهالکاری خواهد شد.
وی گفت: به تازگی برخی مباحث درباره اثرات منفی مالچ نفتی بر خاک، پوشش گیاهی و جانوری،‌ خسارت های وارده به مناطق زیستی مطرح شده است اما هرگونه نقد از مالچ نفتی در تثبیت ماسه های روان باید بر پایه تحقیق و یا پژوهش مستند علمی باشد.

مالچ پاشی به عنوان آخرین راهکارمدیرکل دفتر امور بیابان سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری افزود: مالچ تنها بر روی تپه ها و پهنه های ماسه ای فعال که تهدیدی برای شهرها، روستاها، مناطق مسکونی، کارخانه‌های صنعتی، خطوط ارتباطاتی ریلی و جادهای، اراضی زراعی، شبکه های آبیاری و زهکشی و آلودگی هوا محسوب میشوند، پاشیده می شود.
وی معتقد است، مالچ پاشی به عنوان آخرین راهکار در مناطقی اجرا می شود که امکان تثبیت، احیا و اصلاح اراضی ماسه‌زار به شیوه دیگری میسر نبوده و یا بسیار سخت است.
وی افزود: با توجه به متحرک بودن تپه های ماسه ای فعال، امکان استقرار پوشش گیاهی بدون اتخاذ تمهید مناسب میسر نیست، زیرا از یک سو ممکن است در اثر فرسایش بادی و برداشت ماسه، ریشه گیاهان لخت شده، سپس خشک شود و از سوی دیگر، بر اثر تجمع ماسه در پای گیاهان، گیاهان کاشته شده خفه شوند؛ از این رو لازم است ابتدا تپه ها و پهنه های ماسه ای به وسیله مالچ یا با استفاده از سایر روشها تثبیت شده، سپس نسبت به تثبیت بیولوژیک از طریق کشت گونه های بیابانی اقدام کنند.
وی افزود: به منظور تعیین مناطق مستعد مالچ پاشی سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور، نسبت به مطالعات مکان‌یابی و اولویت‌بندی مناطق مورد نظر برای اجرای عملیات مالچ‌پاشی در ۱۳ استان بیابانی کشور اقدام کرده است.
وی گفت: عرصه های مالچ پاشی شده در مقایسه با عرصه های فاقد مالچ، از حیث تعداد و نوع پستانداران، پرندگان، خزندگان و حشرات به شدت متحول شده و همه موارد اشاره شده حاکی از اثرات مثبت حاصل از کاربرد مالچ های نفتی است.

بیشتر بخوانید: استفاده از مالچ نفتی در تثبیت ماسه های روان

استفاده از مالچ نفتی در تثبیت ماسه های روانوی گفت: مطالعات نیز نشان می دهد، استفاده از مالچ های نفتی در بیابانزدائی و کنترل اثرات مخرب طوفان های سهمگین و هجوم شن های روان به مناطق مسکونی و کشاورزی و محیط زیست اقتصادی و اجتماعی مناطق محروم استانهای سیستان و بلوچستان، کرمان و خوزستان تاثیرگذار است.
به گزارش ایرنا، استفاده از مالچ نفتی در تثبیت ماسه های روان به دلیل مشکلات ناشی از حرکت ماسه های بادی و تپه‌های ماسه‌ای و اثرات سوء آن‌ بر سکونتگاه های شهری و روستایی، صنایع، خطوط ارتباطاتی، اراضی زراعی، شبکه های آبیاری و زهکشی و آلودگی هوا در کانون های بحرانی فرسایش بادی کشور، تثبیت تپه های ماسه ای، از اهمیت ویژه ای برخوردار است و چنین اقداماتی برای محدود کردن صدمات ناشی از حرکت ماسه های بادی دارای تاریخچه های طولانی انجام می شود.

کانون‌های تولید ریزگرد داخلی مدیریت می‌شود با توجه به پیگیری‌های انجام شده یکی از پروژه‌های مقابله با ورود ریزگردها و به‌کارگیری مالچ‌های غیر نفتی در کمیته تخصصی گرد و غبار در سازمان محیط‌زیست در مراحل کارشناسی تایید شده و آماده عقد قرارداد است.

از دیگر اقدامات کارگروه محیط زیست ستاد توسعه فناوری‌های آب، خشکسالی، فرسایش و محیط زیست معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری پیگیری قرارداد فناوری توسعه پرورش ماهی در قفس بر اساس تفاهم‌نامه همکاری با سازمان شیلات برای ایجاد پایلوت‌های ۴۰۰ تنی در ۷ استان ساحلی در شمال و جنوب کشوراست که در حال اجرا است.

انعقاد تفاهم‌نامه با وزارت عتف در حوزه مدیریت سبز در دانشگاه‌ها به‌عنوان یکی از نهادهای مهم در ترویج و اشاعه فرهنگ مدیریت سبز در کشور، که تاکنون با ۷ دانشگاه هماهنگی شده و طرح‌های اولیه دریافت شده که از اقدامات دیگر این کارگروه است که از مجموع این دانشگاه‌ها در حال حاضر در دانشگاه تربیت مدرس ۲ پروژه فناوری الف (استحصال آب آشامیدنی از باران در سواحل شمالی کشور) و ب (بازچرخانی فاضلاب پردیس مرکزی دانشگاه تربیت مدرس) آماده عقد قرارداد است.

همچنین در کارگروه محیط زیست ستاد توسعه فناوری‌های آب، خشکسالی، فرسایش و محیط زیست معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری طرح‌های واصله از جمله تولید پروژه آب دیونیزه از باران، ساخت مصالح ساختمانی از ماسه بادی و مقابله با خشکیدگی درختان بلوط نیز در حال بررسی است.

https://zistonline.com/vdcewz8v.jh87ei9bbj.html